Foča: Vlade RS i Srbije postavljaju kamen temeljac za HE na Drini, BiH niko ne pita

Za sutra je u Istočnom Sarajevu zakazana sjednica vlada Republike Srpske i Srbije, a premijeri Srpske i Srbije Radovan Višković i Ana Brnabić položiće u Foči kamen temeljac za Hidroelektrane /HE/ “Buk Bijela”, čija gradnja je zajednički projekat vrijedan 220 miliona eura.

Delegacije Vlade RS i Srbrije sutra će u  13.30 časova  položiti kamen temeljac HE “Buk Bijela” na rijeci Drini čiju gradnju će finansirati elektroprivrede Srbije i Srpske u iznosu 220 miliona eura.

U zajedničkom preduzeću HES “Gornja Drina” preduzeće “Elektroprivreda Srbije” imaće udio od 51 odsto, a “Elektroprivreda Republike” Srpske 49 odsto.

Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković rekao je juče da je važno što su Srpska i Srbija došle u poziciju da specijalne i paralelne veze pretaču u projekte, među kojima je i Hidroenergetski sistem /HES/ “Gornja Drina”.

On je izjavio da će na sjednici biti riječi o HES “Gornja Drina”, izgradnji auto-puta od Rače do Bijeljine, te aerodromu u Trebinju, ukazujući da se o projektima Gornje Drine priča decenijama, a da do danas ništa nije urađeno.

Izgradnjom HE “Buk Bijela”, koja bi trebala da traje pet godina, biti otvoreno novo energetsko poglavlje izgradnje velikih energetskih objekata jer će se nakon ove graditi još dvije hidroelektrane na gornjem toku Drine – “Foča” i “Paunci”, kao i u Hercegovini HE “Dabar”, te vjetro i solarne elektrane.

Ministar rudarstva i energetike Srbije Zorana Mihajlović rekla je ranije da će se graditi tri hidroelektrane na Drini, što je projekat vrijedan 520 miliona evra, kao i da se počinje sa najvećom “Buk Bijela” koja ima i najveću instalisanu snagu i donijeće najviše gigavat časova.

Mihajlovićeva je rekla da će sve biti rađeno u skladu sa svim propisima kada je riječ o zaštiti životne sredine.

Na Drini hidroelektrane Republike Srpske i Srbije, BiH niko ne pita

Izgradnja Hidroenergetskog sistema “Gornja Drina”, koju su potpisali vlasti entiteta RS sa vlastima Srbije temelji se na odredbama Zakona o unutrašnjoj plovidbi RS kojima su sve rijeke u tom bh. entitetu, uključujući Drinu, proglašene kao „unutrašnje vode RS-a“.

Ustavni sud BiH je odlukom U-9-19 proglasio neustavnim ovo zakonsko rješenje pojasnivši da rijeke predstavljaju imovinu kojom može raspolagati isključivo država.

Profesor ustavnog prava Kasim Trnka, u razgovoru za Radio Slobodna Evropa, napominje da se radi o ‘direktnom kršenju Dejtonskog mirovnog sporazuma od Republike Srbije, nepriznavanju suvereniteta i teritorijalnog integriteta, kao i politike neovisnosti Bosne i Hercegovine’.

“S druge strane, entitet ne može raspolagati vodama, šumama, poljoprivrednim zemljištem, sve što se smatra dobrom od opšeg interesa, i to nesumnjivo spada u domen državne imovine. O tome je i Ustavni sud u dva navrata precizno rekao da se uvijek za pojam države veže pojam institucije Bosne i Hercegovine, a entiteti i niži nivoi vlasti. Oni su sastavni dio Bosne i Hercegovine”, objasnio je Trnka za RSE, ocjenjujući da bi vlasti Bosne i Hercegovine morale ozbiljno reagovati na ovu situaciju, jer se pravi presedan.

Nedim Ademović, stručnjak za ustavno pravo i dugogodišnji profesor ustavnog prava na Pravnom fakultetu u Zenici.također je za RSE izjavio:

“Bosna i Hercegovina je jedini titular državne imovine u koju, između ostalog, spadaju i rijeke i riječni tokovi. Zbog toga smatram da bilo kakav infrastrukturni objekt, koji se gradi na državnoj granici, zahtijeva odobrenje Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, odnosno njenu prethodnu saglasnost prije nego što entitet krene u takav projekt.

Veliki slivovi rijeka, kao što su drinski i savski, podliježu međunarodnom pravu, a tu se pitaju države. Zato ne mislim da se Sporazum o specijalnim, paralelnim odnosima između Srbije i Republike Srpske odnosi na izgradnju hidroelektrana. Riječ je o zadiranju u mnoge međunarodnopravne akte.”

Na kraju krajeva, Drina je javno dobro gdje Bosna i Hercegovina mora dati svoju saglasnost. Žao mi je što takvi bitni infrastrukturni projekti nisu rezultat saradnje između države i entiteta. Umjesto toga, svaki put se natječemo ko će koga istjerati, ko će pobijediti i dokazati da ima pravo. To pokazuje da Bosna i Hercegovina nije funkcionalna država i funkcionalno društvo u kome svi rade za dobrobit građana. Jer izgradnjom takvih krupnih objekata trebalo bi da svim građanima Bosne i Hercegovine bude bolje.”